การอักเสบของต่อมน้ำลาย หรือที่เรียกว่า sialadenitis เป็นภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อต่อมน้ำลายอักเสบและบวม สาเหตุนี้อาจเกิดจากปัจจัยต่างๆ เช่น การติดเชื้อ การอุดตัน หรือความผิดปกติของภูมิคุ้มกันตัวเอง
ต่อมน้ำลายมีหน้าที่ผลิตน้ำลายซึ่งมีบทบาทสำคัญในสุขภาพช่องปาก น้ำลายช่วยให้ปากชุ่มชื้น ช่วยในการย่อยอาหารและปกป้องฟันจากฟันผุ เมื่อต่อมน้ำลายอักเสบ ต่อมน้ำลายจะไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ส่งผลให้เกิดอาการต่างๆ มากมาย
สาเหตุหลักประการหนึ่งของการอักเสบของต่อมน้ำลายคือการติดเชื้อ การติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น Staphylococcus aureus หรือ Streptococcus pneumoniae สามารถเข้าสู่ต่อมน้ำลายผ่านช่องเปิดเล็กๆ บนผิวหนังหรือปากได้ การติดเชื้อไวรัส เช่น คางทูมหรือไข้หวัดใหญ่ก็สามารถทำให้เกิดอาการเซียลาเดนอักเสบได้เช่นกัน การติดเชื้อเหล่านี้สามารถกระตุ้นการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน ส่งผลให้เกิดการอักเสบของต่อมน้ำลาย
การอุดตันของท่อน้ำลายเป็นอีกสาเหตุหนึ่งของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ท่อมีหน้าที่ลำเลียงน้ำลายจากต่อมสู่ปาก หากท่อเหล่านี้อุดตันเนื่องจากก้อนหิน เนื้อเยื่อแผลเป็น หรือสิ่งกีดขวางอื่นๆ อาจทำให้เกิดการสะสมของน้ำลายภายในต่อม ทำให้เกิดอาการบวมและอักเสบได้
ความผิดปกติของภูมิคุ้มกันตัวเอง เช่น โรค Sjogren อาจทำให้เกิดการอักเสบของต่อมน้ำลาย ในภาวะนี้ ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายจะโจมตีเซลล์และเนื้อเยื่อของตัวเองอย่างผิดพลาด รวมถึงต่อมน้ำลายด้วย ส่งผลให้เกิดการอักเสบเรื้อรังและความเสียหายต่อเนื้อเยื่อต่อม
อาการที่พบบ่อยที่สุดของการอักเสบของต่อมน้ำลายคืออาการปวดและบวมที่ใบหน้าข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างใกล้กับต่อมที่ได้รับผลกระทบ อาการอื่นๆ อาจรวมถึงปากแห้ง เปิดปากลำบาก มีไข้ และมีต่อมน้ำเหลืองมีรสชาติไม่ดี ในกรณีที่รุนแรง การติดเชื้อสามารถแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย ทำให้เกิดอาการแทรกซ้อน เช่น การเกิดฝีหรือภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด
หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษา การอักเสบของต่อมน้ำลายอาจทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนร้ายแรงได้ การสะสมของน้ำลายส่วนเกินภายในต่อมอาจทำให้เกิดฝีซึ่งเป็นถุงหนองที่ก่อตัวภายในเนื้อเยื่อ สิ่งนี้อาจสร้างความเจ็บปวดและอาจต้องได้รับการผ่าตัดเพื่อระบายออก ในบางกรณี ซึ่งพบไม่บ่อยนัก โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่ไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด ซึ่งเป็นภาวะที่คุกคามถึงชีวิตได้ โดยการติดเชื้อจะแพร่กระจายไปทั่วร่างกาย
การวินิจฉัยโรคเยื่อหุ้มปอดอักเสบเกี่ยวข้องกับการตรวจร่างกายบริเวณที่ได้รับผลกระทบและทบทวนประวัติการรักษาของผู้ป่วย ในบางกรณี อาจสั่งการตรวจด้วยภาพ เช่น อัลตราซาวนด์หรือซีทีสแกน เพื่อหาสาเหตุและขอบเขตของการอักเสบ
การรักษาอาการอักเสบของต่อมน้ำลายขึ้นอยู่กับสาเหตุที่แท้จริง สำหรับการติดเชื้อแบคทีเรีย จะมีการสั่งยาปฏิชีวนะเพื่อกำจัดแบคทีเรีย การประคบอุ่นและการนวดต่อมที่ได้รับผลกระทบสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดและส่งเสริมการระบายน้ำ
ในกรณีที่นิ่วหรือการอุดตันอื่น ๆ ทำให้เกิดการอักเสบของเยื่อหุ้มสมองอักเสบ อาจดำเนินการขั้นตอนที่เรียกว่า sialendoscopy ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสอดท่อบางๆ พร้อมกล้องเข้าไปในท่อเพื่อค้นหาและนำสิ่งกีดขวางออก
สำหรับผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของภูมิคุ้มกันตัวเอง การรักษาจะเน้นที่การจัดการอาการและการควบคุมการอักเสบด้วยการใช้ยา เช่น คอร์ติโคสเตียรอยด์
ในกรณีส่วนใหญ่ อาการอักเสบของต่อมน้ำลายจะหายไปได้ด้วยการรักษาที่เหมาะสมและมาตรการดูแลตัวเอง อย่างไรก็ตาม อาการกำเริบของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบอาจเกิดขึ้นได้ในบางคน เพื่อป้องกันอาการในอนาคต จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องรักษาสุขอนามัยในช่องปากที่ดี รักษาร่างกายให้ชุ่มชื้น และหลีกเลี่ยงสารระคายเคือง เช่น แอลกอฮอล์และยาสูบ
*การวินิจฉัยและการรักษาทางการแพทย์เป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนและจัดการอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพ
------------------------
ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร UCore ยูคอร์ (ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารชนิดแคปซูลนิ่ม) ไม่มีผลในการป้องกันและรักษาโรค รับประทานอาหารให้หลากหลายครบ5หมู่ในสัดส่วนที่เหมาะสมเป็นประจำ เด็กและสตรีมีครรภ์ไม่แนะนำให้ทาน สตรีให้นมบุตรไม่แนะนำให้ทาน ศึกษาข้อมูลผลิตภัณฑ์
ต่อมน้ำลายมีหน้าที่ผลิตน้ำลายซึ่งมีบทบาทสำคัญในสุขภาพช่องปาก น้ำลายช่วยให้ปากชุ่มชื้น ช่วยในการย่อยอาหารและปกป้องฟันจากฟันผุ เมื่อต่อมน้ำลายอักเสบ ต่อมน้ำลายจะไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ส่งผลให้เกิดอาการต่างๆ มากมาย
สาเหตุหลักประการหนึ่งของการอักเสบของต่อมน้ำลายคือการติดเชื้อ การติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น Staphylococcus aureus หรือ Streptococcus pneumoniae สามารถเข้าสู่ต่อมน้ำลายผ่านช่องเปิดเล็กๆ บนผิวหนังหรือปากได้ การติดเชื้อไวรัส เช่น คางทูมหรือไข้หวัดใหญ่ก็สามารถทำให้เกิดอาการเซียลาเดนอักเสบได้เช่นกัน การติดเชื้อเหล่านี้สามารถกระตุ้นการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกัน ส่งผลให้เกิดการอักเสบของต่อมน้ำลาย
การอุดตันของท่อน้ำลายเป็นอีกสาเหตุหนึ่งของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ท่อมีหน้าที่ลำเลียงน้ำลายจากต่อมสู่ปาก หากท่อเหล่านี้อุดตันเนื่องจากก้อนหิน เนื้อเยื่อแผลเป็น หรือสิ่งกีดขวางอื่นๆ อาจทำให้เกิดการสะสมของน้ำลายภายในต่อม ทำให้เกิดอาการบวมและอักเสบได้
ความผิดปกติของภูมิคุ้มกันตัวเอง เช่น โรค Sjogren อาจทำให้เกิดการอักเสบของต่อมน้ำลาย ในภาวะนี้ ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายจะโจมตีเซลล์และเนื้อเยื่อของตัวเองอย่างผิดพลาด รวมถึงต่อมน้ำลายด้วย ส่งผลให้เกิดการอักเสบเรื้อรังและความเสียหายต่อเนื้อเยื่อต่อม
อาการที่พบบ่อยที่สุดของการอักเสบของต่อมน้ำลายคืออาการปวดและบวมที่ใบหน้าข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างใกล้กับต่อมที่ได้รับผลกระทบ อาการอื่นๆ อาจรวมถึงปากแห้ง เปิดปากลำบาก มีไข้ และมีต่อมน้ำเหลืองมีรสชาติไม่ดี ในกรณีที่รุนแรง การติดเชื้อสามารถแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย ทำให้เกิดอาการแทรกซ้อน เช่น การเกิดฝีหรือภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด
หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการรักษา การอักเสบของต่อมน้ำลายอาจทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนร้ายแรงได้ การสะสมของน้ำลายส่วนเกินภายในต่อมอาจทำให้เกิดฝีซึ่งเป็นถุงหนองที่ก่อตัวภายในเนื้อเยื่อ สิ่งนี้อาจสร้างความเจ็บปวดและอาจต้องได้รับการผ่าตัดเพื่อระบายออก ในบางกรณี ซึ่งพบไม่บ่อยนัก โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่ไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้เกิดภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด ซึ่งเป็นภาวะที่คุกคามถึงชีวิตได้ โดยการติดเชื้อจะแพร่กระจายไปทั่วร่างกาย
การวินิจฉัยโรคเยื่อหุ้มปอดอักเสบเกี่ยวข้องกับการตรวจร่างกายบริเวณที่ได้รับผลกระทบและทบทวนประวัติการรักษาของผู้ป่วย ในบางกรณี อาจสั่งการตรวจด้วยภาพ เช่น อัลตราซาวนด์หรือซีทีสแกน เพื่อหาสาเหตุและขอบเขตของการอักเสบ
การรักษาอาการอักเสบของต่อมน้ำลายขึ้นอยู่กับสาเหตุที่แท้จริง สำหรับการติดเชื้อแบคทีเรีย จะมีการสั่งยาปฏิชีวนะเพื่อกำจัดแบคทีเรีย การประคบอุ่นและการนวดต่อมที่ได้รับผลกระทบสามารถช่วยบรรเทาอาการปวดและส่งเสริมการระบายน้ำ
ในกรณีที่นิ่วหรือการอุดตันอื่น ๆ ทำให้เกิดการอักเสบของเยื่อหุ้มสมองอักเสบ อาจดำเนินการขั้นตอนที่เรียกว่า sialendoscopy ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสอดท่อบางๆ พร้อมกล้องเข้าไปในท่อเพื่อค้นหาและนำสิ่งกีดขวางออก
สำหรับผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของภูมิคุ้มกันตัวเอง การรักษาจะเน้นที่การจัดการอาการและการควบคุมการอักเสบด้วยการใช้ยา เช่น คอร์ติโคสเตียรอยด์
ในกรณีส่วนใหญ่ อาการอักเสบของต่อมน้ำลายจะหายไปได้ด้วยการรักษาที่เหมาะสมและมาตรการดูแลตัวเอง อย่างไรก็ตาม อาการกำเริบของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบอาจเกิดขึ้นได้ในบางคน เพื่อป้องกันอาการในอนาคต จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องรักษาสุขอนามัยในช่องปากที่ดี รักษาร่างกายให้ชุ่มชื้น และหลีกเลี่ยงสารระคายเคือง เช่น แอลกอฮอล์และยาสูบ
*การวินิจฉัยและการรักษาทางการแพทย์เป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันภาวะแทรกซ้อนและจัดการอาการได้อย่างมีประสิทธิภาพ
------------------------
ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร UCore ยูคอร์ (ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารชนิดแคปซูลนิ่ม) ไม่มีผลในการป้องกันและรักษาโรค รับประทานอาหารให้หลากหลายครบ5หมู่ในสัดส่วนที่เหมาะสมเป็นประจำ เด็กและสตรีมีครรภ์ไม่แนะนำให้ทาน สตรีให้นมบุตรไม่แนะนำให้ทาน ศึกษาข้อมูลผลิตภัณฑ์